Cô Đệ Nhất Thượng Thiên (Thiên Cung Công Chúa)
Là con gái của Vua Long Vương Thuỷ Tề, Cô Đệ Nhất được phong danh hiệu Thiên Cung Công Chúa, ngự tại Thiên Phủ và đảm nhận vai trò quan trọng trong hệ thống tín ngưỡng Tứ Phủ.
Cô được biết đến với việc chấm đồng, tiến cử thanh đồng về Mẫu Sòng Sơn, kêu thay lạy đỡ cho những người có việc cần tấu lên chư Thánh. Với trang phục màu đỏ rực rỡ, Cô Đệ Nhất được thờ tại Đền Cô Nhất ở Nghệ An.
Cùng khám phá thêm về vị thần linh quyền uy và đầy bí ẩn này!
Gió đưa nhang xa ngát lừng
Thỉnh mời cô Nhất giáng chưng Nam thành
Hải Phòng Hà Nội Bắc Ninh
Nội thành ngoại phố một mình rong chơi
Mục Lục Bài Viết
Sơ lược về Cô Đệ Nhất Thượng Thiên
Nguồn gốc: Con của vua Long Vương Thuỷ Tề
Danh hiệu: Thiên Cung Công Chúa
Hầu cận:
- Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên
- (hoặc) Chầu Đệ Nhất Thượng Thiên
Phủ/ nơi cai quản: Thiên Phủ
Lĩnh vực chính:
- Chấm đồng và tiến cử thanh đồng về Mẫu Sòng Sơn
- Kêu thay lạy đỡ cho những người có việc cần tấu lên chư Thánh
Trang phục/Màu sắc: Đỏ
Đền thờ: Đền Cô Nhất (Nghệ An)
Sự tích Cô Đệ Nhất Thượng Thiên
Cô Đệ Nhất, con gái Vua Cha Thủy Tề, được phong Thiên Cung Công Chúa. Từ thời vua Hùng, cô theo Thánh Cả giết giặc, sau thác hóa tái sinh thời Lê Thái Tổ giúp nước.
Có người cho rằng cô hầu cận Mẫu Đệ Nhất Thiên Tiên, cũng có nơi cho rằng cô kề cận Chầu Đệ Nhất Thượng Thiên. Cô ngự trong cung tòa, cận kề Mẫu, nên khi đến đền phủ, người ta thường tấu để cô kêu thay lạy đỡ trước cửa Vua Mẫu Đình Thần Tứ Phủ. Khi thanh nhàn, cô rong chơi khắp chốn, từ Bắc chí Nam. Cô là tiên cô thần thông, chấm đồng người nết na tiến Mẫu trong Đền Sòng Sơn.
Hầu giá Cô Đệ Nhất
Cô Nhất ít khi ngự đồng, chỉ người sát căn hoặc dịp khai đàn mở phủ mới hầu. Cô mặc áo đỏ, đầu đội khăn đóng, thắt khăn và vi lét đỏ. Cô làm lễ khai cuông rồi múa quạt.
Trong lễ, người ta thỉnh cô chứng mâm giầu trình sang khăn cho tân đồng lính mới, có nơi còn thỉnh cô về se duyên.
Các bản văn Cô Đệ Nhất Thượng Thiên
Theo các tư liệu được tìm thấy, Tín Ngưỡng Việt đã sưu tầm được 1 bản văn Cô Đệ Nhất Thượng Thiên
Trích đoạn
Nhận đồng má phấn lưng ong
Cô Nhất chấm đồng tiến Mẫu Sòng Sơn
Phép cô lục trí ai hơn
Quyền cô cai quản giang sơn thủy tề
Khăn đào áo thắm phủ phê
Nhân gian nhỡn nhục biết chi chăng là
Chấm đồng bắt lính không tha
Thuốc thang chẳng đỡ bệnh đà trơ trơ…
Xem đầy đủ hơn bản văn Cô Đệ Nhất
Đền thờ Cô Đệ Nhất
Một số người nói rằng có đền cô là Đền Cô Nhất ở trong đất Nghệ An giáp Thanh Hóa với món đặc sản bánh ngào, từ đền đức thánh Hoàng Mười vào đền tiên cô còn gần 50km nữa.
Trên đây là toàn bộ những thông tin quan trọng giúp các bạn tìm hiểu đầy đủ – chi tiết về Cô Đệ Nhất Thượng Thiên
Bài viết được thực hiện bởi Tín Ngưỡng Việt dựa theo các nguồn tài liệu:
- Sách Tín Ngưỡng Tam Tứ Phủ và Thờ Thánh ở Việt Nam – Biên soạn TS Bùi Hùng Thắng
- Các nguồn tài liệu từ Internet
Xin trân trọng cám ơn!
Tham khảo thêm
Xem thêm thần tích Tứ Phủ Thánh Cô
Nguyễn Hưng hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Mang trong mình lòng đam mê tìm hiểu văn hóa truyền thống, anh dành sự quan tâm đặc biệt cho lĩnh vực tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Với anh, tín ngưỡng không chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn là sợi dây kết nối thế hệ, lưu giữ những giá trị tinh thần quý báu của dân tộc. Trên hành trình khám phá, Nguyễn Hưng luôn nỗ lực nghiên cứu, chắt lọc và chia sẻ những kiến thức bổ ích về tín ngưỡng Việt Nam đến với độc giả.