Cô Sáu Sơn Trang (Cô Sáu Lục Cung)

Nguyễn Hưng
06/06/2023

Cô Sáu Sơn Trang (Cô Sáu Lục Cung) là Thánh Cô thứ 6 trong hàng Tứ Phủ Thánh Cô. Cô có quyền Cho thuốc, chữa bệnh cứu người trần gian.

Mẫu yêu cô Sáu nết na
Khéo cho thập tử gần xa an lành
Cô anh linh trên đời có một
Kẻ gian tà nhất mực không tha

Mục lục

Sơ lược về Cô Sáu Sơn Trang

Nguồn gốc: Người Nùng ở đất Hữu Lũng, Lạng Sơn

Danh hiệu: Cô Sáu Lục Cung

Hầu cận:

Mẫu Thượng Ngàn
(hoặc) Chầu Lục Cung Nương

Phủ/ nơi cai quản: Nhạc Phủ

Lĩnh vực chính: Cho thuốc, chữa bệnh cứu người

Trang phục/Màu sắc: Lam, chàm, tím

Áo ngắn vạt, rộng tay, màu lam hoặc chàm tím
Quầy đen
Đầu đội khăn xanh, chít hoa, trâm cài lược dắt

Đền thờ: Đền Lục Cung Chín Tư, Hữu Lũng, Lạng Sơn; cạnh đền Chầu Lục Cung Nương.

Ngày tiệc: 10/05 Âm Lịch

Thần tích Cô Sáu Sơn Trang

Cô là Tiên Nàng hầu cận sát bên Mẫu Thượng Trang Châu, cũng có nơi nói cô là người kề cận Chầu Lục Cung Nương và gọi cô là Cô Sáu Lục Cung, nhưng mọi tài liệu đều thống nhất cô Sáu là người có tài bốc thuốc cứu người, khi cô lên ngàn hái thuốc thì cầm thủ reo ca, voi quỳ hổ phục bên đường cô đi, cô rất khôn ngoan nhưng cũng rất đành hanh, cô đặc biệt ghét người ăn nói quanh co, ăn không nói có.

Cô cũng vốn là thánh cô nguyên tích là người Nùng ở đất Hữu Lũng, Lạng Sơn. Có thuyết thì nói rằng Cô Sáu là tiên cô kề cận bên của Chúa Thượng Ngàn ở đất Trang Châu (chưa xác định rõ), còn lại đa phần đều thống nhất rằng Cô Sáu là người kề cận Chầu Lục Cung Nương nên cô mới được gọi là Cô Sáu Lục Cung hay còn có danh khác là Cô Sáu Sơn Trang. Khi nhân dân lập đền thờ phụng Chầu Bà, vẫn thỉnh Cô Sáu là cô trấn bản đền Lục Cung. Ngoài ra, theo một số tích cũ kể lại, Cô Sáu Lục Cung sinh thời là người con gái xinh đẹp nết na, lại có tài chữa bệnh, cô thường đi khắp rừng sâu núi thẳm để hái thuốc cứu người vậy nên khi hiển thánh, Cô Sáu vẫn thường được muôn dân tôn là tiên cô có tài chữa bệnh cứu người, dân chúng khắp nơi về cửa cô để xin thuốc tiên trị bệnh. Cô Sáu Sơn Trang cũng nổi tiếng đành hanh trên đời, nghiêm khắc trừng trị kẻ nào nhạo báng cửa cô.

Hầu giá Cô Sáu Sơn Trang

Trong hàng Tứ Phủ Thánh Cô, Cô Sáu Lục Cung rất hay về ngự đồng. Các thanh đồng đạo quan thường thỉnh bóng Cô Sáu Sơn Trang ngự đồng không chỉ có khi về đền Lục Cung, về đất Lạng Sơn mà cả khi khai đàn mở phủ hay trong cả những dịp hầu vui, đón tiệc tiên thánh. Cô Sáu ngự đồng thường mặc áo lam hoặc áo tím chàm (ngắn vạt rộng tay), chít khăn xanh, trâm cài lược đắt, tay cầm bó mồi.

Cô ngự đồng khai cuông rồi múa mồi như các tiên cô trên Thượng Ngàn khác.

Các bản văn Cô Sáu Sơn Trang

Theo các tư liệu được tìm thấy, Tín Ngưỡng Việt đã sưu tầm được 2 bản văn Cô Sáu Sơn Trang.

Trích đoạn

Cô thường luyện ấn canh ba
Canh tư đốt đuốc vào ra cửa rừng
Cất tiếng hú bỗng rừng im bặt
Rước Mẫu về ngự đất trang châu

Mẫu sai cô Sáu theo hầu
Tay cầm nhành quạt đứng hầu một bên
Đức Mẫu Thượng chỉ lên đỉnh núi
Cô vâng lời vượt suối băng ngàn

Xem đầy đủ các bản văn Cô Sáu

Đền thờ Cô Sáu Sơn Trang

Hiện nay Cô Sáu Lục Cung chính là thánh cô trấn giữ bản đền Lục Cung Chín Tư, cung thờ cô được xây ngay cạnh chính cung đền Chầu Lục Cung Nương (Chín Tư, Hữu Lũng, Lạng Sơn).