Cô Bé : Tìm hiểu về các Cô Bé trong tín ngưỡng Tam Tứ Phủ.
Các vị Cô Bé đều là những bộ nàng trên Tòa Sơn Trang, hầu Mẫu Thượng Ngàn. Có rất nhiều cô bé trên khắp các cửa rừng lớn nhỏ, tuy nhiên chỉ có một số cô thuộc hàng chính thống trong Tứ Phủ, còn lại các cô khác thuộc về Cô Bé Bản Đền. Các cô về mặc quần áo thổ cẩm, chân quấn xà cạp, đeo kiềng bạc, tay cầm ô, vai đeo gùi.
Mục lục
Cô bé thượng Ngàn
Đền Cô bé thượng Ngàn gần đền Quan Đệ Tam trên đường Hùng Vương ở Lạng Sơn. Hiện nay đền khả tồi tàn. Một quan điểm khác cũng nói là cô bé Thượng Ngàn là cô bé Bắc Lệ.
- Phủ/ nơi cai quản: Thường là Nhạc Phủ
- Hầu cận: Thường là Mẫu Thượng Ngàn
- Trang phục/Màu sắc: xanh lá, chàm, tím, đen, v.v…
Bản văn Cô bé thượng Ngàn
Theo các tư liệu được tìm thấy, Tín Ngưỡng Việt đã sưu tầm được 4 bản văn Cô bé thượng Ngàn.
Trích đoạn
Xinh thay thời thú Cô Ngàn
Cô đi trảy hội sơn trang mới về
Rung rinh rẽ mái tóc thề
Khi chơi miền ngược lúc về miền xuôi
Đồi non bướm lượn hoa cười
Rừng xanh hiện xuống cứu người trần gian
Sơm lâm dọn quán bán hàng
Đồng nhang lính thành vào hàng hỏi mua
Xem đầy đủ các bản văn Cô bé thượng Ngàn
Cô Bé Đông Cuông
Cô Bé Đông Cuông là một trong ba vị cô bé hầu cận Mẫu Đông Cuông trong Tứ Phủ nên cô có danh xưng là Cô Bé Đông Cuông.
Cô chính là hóa thân của Cô Bé Thượng Ngàn. Cho đến nay các ghi chép về thần tích Cô Bé Đông Cuông dù chưa có đầy đủ rõ ràng, tuy nhiên theo các bản văn thì Đông Cuông chính là quê nhà của cô và cô hầu cận Mẫu Đông Cuông.
Cô bé Đông Cuông thường hay giá ngự về đồng với trang phục quần áo thổ cẩm, chân quấn xà cạp, đeo kiềng bạc, tay cầm ô và vai đeo gùi. Khi về đồng sau khi làm lễ khai cuông lễ Mẫu, rồi múa mồi, múa ô, thực hiện các thao tác như người làm rẫy làm nương.
Bản văn Cô Bé Đông Cuông
Theo các tư liệu được tìm thấy, Tín Ngưỡng Việt đã sưu tầm được 2 bản văn Cô Bé Đông Cuông
Trích đoạn
Đông Cuông cảnh đẹp hữu tình
Thỉnh mời cô bé rừng xanh ngự về
Suối rừng đồi núi Đông Cuông
Cảnh tiên giá ngự sông Đà,Văn Yên
Theo đèo Khau Phạ đi vào
Đông Cuông Tuần Quán biển đề tối linh
Bốn phương sơn thủy hữu tình
Nơi cô giá ngự cảnh tiên non bồng
Xem đầy đủ các bản văn Cô Bé Đông Cuông
Cô Bé Thoải Phủ
Cô Bé Thoải Phủ là cô bé hầu cận tại các ngôi đền thuộc về Thoải Phủ. Một trong những ngôi đền rõ nét nhất thờ Cô Bé Thoải Phủ là ở Đền Bơ Bông, bạn đọc khi ghé thăm đền có thể dễ dàng nhận thấy cung của Cô Bé Thoải Phủ được thờ ở lầu cô. Cô rất xinh đẹp, tài giỏi, có thể hô mưa gọi gió… Hiện không có nhiều tư liệu về Cô Bé Thoải.
- Phủ/ nơi cai quản: Thoải Phủ
- Hầu cận: Mẫu Đệ Tam Thoải Phủ
- Địa điểm:Đền Bơ Bông, Thanh Hóa
- Trang phục/Màu sắc: Trắng
Khi hầu ít khi Cô giá ngự, chỉ người nào sát căn cô hay khi nào hầu tại đền Mẫu Thoải thì Cô mới về. Thường giá Cô Bé Thoải chỉ tráng bóng chứ không mở khăn. Khi mở khăn ngự đồng, Cô mặc áo dài trắng, đầu chít khăn hoặc vấn nét trắng.
Trên đây là toàn bộ những thông tin quan trọng giúp các bạn tìm hiểu đầy đủ – chi tiết về Cô Bé.
Bài viết được thực hiện bởi Tín Ngưỡng Việt dựa theo các nguồn tài liệu:
- Sách Tín Ngưỡng Tam Tứ Phủ và Thờ Thánh ở Việt Nam – Biên soạn TS Bùi Hùng Thắng
- Các nguồn tài liệu từ Internet
Xin trân trọng cám ơn!
Tham khảo thêm
Xem thêm thần tích Tứ Phủ Thánh Cô
