Sự tích Cô Bé Đèo Kẻng: Vị thánh cô linh thiêng chốn xứ Lạng
Trong thế giới tâm linh đa dạng của tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, Tứ phủ Việt Nam, Cô Bé Đèo Kẻng nổi bật như một vị thánh cô linh thiêng và gần gũi với đời sống người dân. Theo thần tích lưu truyền tại đền Đèo Kẻng (Thất Khê, Hữu Lũng, Lạng Sơn), Cô Bé là cô bé bản đền, cai quản vùng rừng núi linh thiêng.
Mục Lục Bài Viết
Tìm hiểu về Cô Bé Đèo Kẻng
Dù nổi tiếng “đành hanh” nhưng Cô Bé lại rất mực linh thiêng, thường hiển linh giúp đỡ những người thành tâm cầu khấn. Tương truyền, Cô Bé chấn giữ cửa rừng Thất Khê, một trong hai cửa ngõ quan trọng của cung rừng thiêng. Nếu cửa Suối Lân do Cô Năm Suối Lân trấn giữ là cửa vào, thì cửa ra chính là cửa Thất Khê thuộc quyền cai quản của Cô Bé.
Khi ngự đồng, Cô Bé Đèo Kẻng thường mặc trang phục thổ cẩm rực rỡ, chân quấn xà cạp, đeo kiềng bạc, tay cầm ô, vai đeo gùi – hình ảnh quen thuộc của người phụ nữ dân tộc vùng cao. Người ta tin rằng những người có căn Cô Bé thường mang tính cách vui vẻ, hòa đồng và đôi khi tinh nghịch như một cô bé.
Đền Đèo Kẻng là điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách thập phương khi đến Lạng Sơn. Tại đây, họ dâng hương, cầu xin Cô Bé ban tài lộc, may mắn và bình an. Lễ vật dâng Cô Bé thường là những món đồ đơn giản, thể hiện lòng thành kính của người dâng.
Đền thờ Cô Bé Đèo Kẻng
Đền Đèo Kẻng, còn được gọi là “Sơn Lâm linh tự”, tọa lạc tại thôn Vườn Chè, xã Tân Thành, huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn. Nằm trên một quả đồi bằng phẳng, cách thị trấn Hữu Lũng 10km và chỉ cách đền Bắc Lệ 2km, ngôi đền này là một phần không thể tách rời của quần thể di tích Bắc Lệ.
Có lịch sử từ thời Hậu Lê, Đền Đèo Kẻng thờ Mẫu Thượng Ngàn với kiến trúc gồm 3 cung: cung ngoài thờ quan Ngũ Hổ, cung giữa thờ Đức Vua cha, và hậu cung thờ Mẫu.
Đặc biệt, trong lễ hội chính đền Bắc Lệ diễn ra vào ngày 20/9 âm lịch hàng năm, người dân thường tổ chức lễ rước Phật, Mẫu đến Đền Đèo Kẻng để làm Lễ Đại Tế rồi lại rước về. Đây là một nét đẹp văn hóa tâm linh độc đáo, thể hiện sự gắn kết giữa hai ngôi đền.
Bản văn Cô Bé Đèo Kẻng
Quở đến ai trong dạ bồi hồi
Ruột gan nóng sốt như sôi như bào
Đặt mình là thấy chiêm bao
Đã hay đau ốm lại hao tốn tiền
Biết ra thời nhẹ như tên
Nếu mà không biết như thuyền bỏ neo
Quở cho trăm chứng hiểm nghèo
Khi thời lội suối lúc trèo lên cây
Làm cho lòng dạ vơi rầy
Cơm ăn chẳng được nước rầy cầm hơi
Thuốc vào lại vã mồ hôi
Phép thành uy trời khôn đổi được đâu
Còn ai trốn tránh chưa hầu
Biết danh Cô Bé phải mua về đền
Đôi hài quả nón dâng lên
Tiến về thánh phủ, trình lên bơ tòa
Độ người đi nụ về hoa
Đi tươi về tốt đi xa về gần
Ai thời có phúc cho phần
Thay quyền vương mẫu câm cân cõi phàm
Thương ai núi ngọc non vàng
Cho buôn may bán đắt nhẹ nhàng thảnh thơi
Cô lại cho tài lộc hơn người
Phúc cao thọ hưởng đời đời ấm no
Tâm thành khấn nguyện cô cho.
