Một thanh đồng lớn tuổi ở Hưng Yên đã gây phẫn nộ khi thực hiện nghi lễ hầu đồng phản cảm, quay lưng về phía ban thờ. Sự việc càng thêm nghiêm trọng khi các nghệ nhân có mặt tại đó lại im lặng trước hành vi sai trái này.
Hành động này không chỉ bị lên án vì xúc phạm tín ngưỡng mà còn là hồi chuông cảnh tỉnh về sự biến tướng trong thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu.
Mới đây, một sự việc hy hữu đã xảy ra tại một buổi hầu đồng ở Hưng Yên, gây xôn xao dư luận và làm dấy lên làn sóng phẫn nộ trong cộng đồng tín ngưỡng thờ Mẫu. Cụ thể, một thanh đồng lớn tuổi đã có hành vi ngồi quay lưng về phía công đồng – nơi được xem là chốn linh thiêng ngự trị của thánh thần – và nhân danh Mẫu để “phán truyền“. Hành động này bị cộng đồng tín ngưỡng lên án mạnh mẽ, cho rằng không chỉ vi phạm nghi lễ mà còn xúc phạm nghiêm trọng đến sự linh thiêng của tín ngưỡng thờ Mẫu.
Điều đáng nói là sự việc diễn ra trước sự chứng kiến của nhiều người, trong đó có cả những nghệ nhân được Nhà nước phong tặng danh hiệu cao quý vì công lao bảo tồn và phát huy giá trị tín ngưỡng thờ Mẫu. Tuy nhiên, thay vì lên tiếng can ngăn, họ lại chọn cách im lặng, thậm chí có người còn tán thán hành động sai trái của thanh đồng. Sự im lặng này khiến dư luận không khỏi thất vọng và đặt câu hỏi về trách nhiệm của những người được xem là “bảo vật sống” trong việc gìn giữ và truyền bá giá trị tín ngưỡng.
Trong tín ngưỡng thờ Mẫu, việc “tung khăn giá Mẫu và phán truyền” là điều cấm kỵ. Hành động này được coi là sự phạm thượng, thể hiện sự thiếu hiểu biết về nguyên tắc cơ bản của tín ngưỡng. Việc tự xưng là Mẫu, kèm theo lời “phán truyền” là hành động xúc phạm sâu sắc đến các đấng siêu nhiên. Hơn nữa, tín ngưỡng thờ Mẫu không đơn thuần là những nghi thức hầu đồng hào nhoáng, mà là sự tôn thờ các vị thần linh, biểu trưng cho sự che chở và bảo trợ của thần linh đối với con người.
Sự việc tại Hưng Yên là một minh chứng rõ ràng cho sự biến tướng và lũng đoạn trong tín ngưỡng thờ Mẫu hiện nay. Khi những giá trị cốt lõi bị xâm phạm mà không có sự can thiệp kịp thời, tín ngưỡng sẽ dần mất đi ý nghĩa thiêng liêng, trở thành một hình thức giải trí thương mại, thiếu chiều sâu văn hóa.
Để ngăn chặn những hành vi lệch lạc, cần có sự vào cuộc quyết liệt từ các cơ quan quản lý văn hóa, tín ngưỡng với những quy định và chế tài rõ ràng hơn. Bên cạnh đó, cần nâng cao ý thức của cộng đồng, đặc biệt là vai trò của các nghệ nhân, trong việc giữ gìn và phát huy giá trị đúng đắn của tín ngưỡng thờ Mẫu. Họ cần là những tấm gương sáng, những người tiên phong trong việc bảo vệ và truyền bá di sản văn hóa phi vật thể quý giá này.
Nguyễn Hưng hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Mang trong mình lòng đam mê tìm hiểu văn hóa truyền thống, anh dành sự quan tâm đặc biệt cho lĩnh vực tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Với anh, tín ngưỡng không chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn là sợi dây kết nối thế hệ, lưu giữ những giá trị tinh thần quý báu của dân tộc. Trên hành trình khám phá, Nguyễn Hưng luôn nỗ lực nghiên cứu, chắt lọc và chia sẻ những kiến thức bổ ích về tín ngưỡng Việt Nam đến với độc giả.