Đình Mai Dịch (Cầu Giấy, Hà Nội)

Nguyễn Hưng
24/04/2024

Đình Mai Dịch tọa lạc tại số 16 phố Hồ Tùng Mậu, phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy, là một công trình kiến trúc tín ngưỡng cổ kính, mang đậm nét văn hóa truyền thống của người Việt. Ngôi đình không chỉ là nơi thờ phụng các vị thần linh, mà còn là chứng nhân lịch sử, ghi dấu những thăng trầm của dân tộc qua nhiều thế kỷ.

Mục lục

Tổng quan Đình Mai Dịch

Đình ở đâu?

Đình Mai Dịch có địa chỉ tại 16 phố Hồ Tùng Mậu, phường Mai Dịch, quận Cầu Giấy, Hà Nội.

Đình Mai Dịch thờ ai?

Đình Mai Dịch thờ 2 vị thần gồm:

Thành hoàng: Vua Hậu Lý Nam Đế (Lý Phật Tử)
Phối thờ : Danh nhân Nguyễn Khả Trạc

Lịch sử Đình Mai Dịch

Ban đầu, làng Mai Dịch thuộc địa phận Dịch Vọng, sau này mới tách ra thành làng riêng biệt. Từ thời Hậu Lê đến thời Nguyễn, nơi đây đóng vai trò là một dịch trạm quan trọng trên tuyến đường huyết mạch nối liền Thăng Long – Hà Nội với trấn Sơn Tây, và cái tên Mai Dịch cũng bắt nguồn từ đó.

Cũng giống như nhiều ngôi đình khác, Đình Mai Dịch từng được sử dụng làm trường tiểu học trong nửa cuối thế kỷ 20, thời điểm cơ sở vật chất cho ngành giáo dục còn nhiều thiếu thốn. Rất nhiều em nhỏ được học tập tại đây sau này đã trưởng thành, trở thành những người tài đức, cống hiến cho đất nước. Ghi nhận những giá trị lịch sử và văn hóa, năm 1995, đình đã được vinh danh là Di tích lịch sử văn hoá cấp quốc gia.

Thần tích Đình Mai Dịch

Hậu Lý Nam Đế (Lý Phật Tử)

Ngọc phả Đình Mai Dịch ghi chép lại câu chuyện về Uy Minh Vương Lý Nhật Quang, vị Thành hoàng làng được người dân tôn kính và thờ phụng. Theo ngọc phả, ngài vốn là Diêm La Thiên Tư (hay Phật Tử), con trai của Lý Bôn (Lý Nam Đế) và bà Nguyễn Thị Thùy. Sự ra đời của ngài gắn liền với những điềm báo thần kỳ, dự đoán về một nhân vật phi phàm với tướng mạo khác lạ, văn võ song toàn.

Cùng với người anh họ là Lý Thiên Bảo, Diêm La Phật Tử từng tham gia khởi nghĩa chống lại Triệu Việt Vương, trải qua nhiều trận chiến và biến cố lịch sử. Dù không giành được thắng lợi cuối cùng, nhưng lòng dũng cảm và khí phách của ngài đã được ghi nhận. Sau khi qua đời, ngài được sắc phong là Thượng đẳng phúc thần, được thờ phụng tại nhiều nơi, trong đó có Đình Mai Dịch.

Tìm hiểu thêm về Hậu Lý Nam Đế

Danh nhân Nguyễn Khả Trạc

Đình Mai Dịch còn phối thờ danh nhân Nguyễn Khả Trạc (1598 – 1672), một trong những người có công khai lập làng Mai Dịch xưa. Ông là vị quan tài giỏi, thanh liêm, trải qua bốn triều vua nhà Lê với nhiều cống hiến cho đất nước. Năm 1631, ông đỗ Đệ tam giáp đồng Tiến sĩ xuất thân, sau này làm quan đến chức Công bộ Thượng thư, tước Hầu.

Sau khi về hưu, Nguyễn Khả Trạc mở trường dạy học tại Mai Dịch, góp phần truyền bá kiến thức và giáo dục thế hệ trẻ. Ông cũng là người có công lớn trong việc củng cố thuần phong mỹ tục, xây dựng hương ước cho làng, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững của địa phương. Năm 1672, ông qua đời, thọ 75 tuổi, được vua Lê Gia Tông ban sắc viếng và gia phong lên bậc Hộ Bộ Thượng thư.

Kiến trúc Đình Mai Dịch

Đình Mai Dịch nằm tại góc tây – bắc cầu vượt Phạm Hùng, sát mặt phố Hồ Tùng Mậu, hướng ra quốc lộ 32 đi thị xã Sơn Tây.

Ngôi đình quay mặt về hướng nam, trải dài theo chiều dọc với nghi môn xây kiểu trụ biểu, sân gạch rộng dẫn vào tòa đại đình 3 gian 2 dĩ.

Phương đình nằm giữa 2 dãy giải vũ thấp và hậu cung, tạo thành mặt bằng hình chữ “Công” (工) quen thuộc trong kiến trúc đình làng Việt Nam.

Hai dãy giải vũ mỗi bên 5 gian, được xây dựng theo kiểu vì kèo quá giang. Ao sen nhỏ hình con cá với tường bao uốn quanh nằm ở phía đông, thay thế cho tả hữu mạc đã không còn tồn tại.

Đình Mai Dịch lưu giữ nhiều di vật quý giá, phản ánh giá trị lịch sử và nghệ thuật của ngôi đình, bao gồm:

Thần phả và 9 đạo sắc phong của các triều Hậu Lê, Tây Sơn và Nguyễn
Bộ sưu tập hiện vật phong phú mang phong cách nghệ thuật thế kỷ 18-19 như: hương án, long ngai, bài vị, hạc thờ, bát bửu, án văn, cuốn thư, hoành phi, câu đối…
Tấm bia đá “Cung phụng bi kí” niên hiệu Cảnh Hưng thứ 21 (1760) ghi lại quy ước của làng về việc cúng tế, lễ tiết hàng năm.

Với những giá trị văn hóa và lịch sử to lớn, Đình Mai Dịch đã được Nhà nước xếp hạng Di tích lịch sử văn hoá quốc gia năm 1995.

Lễ hội truyền thống đình Mai Dịch diễn ra vào ngày 12/2 âm lịch hàng năm

Nguồn tham khảo:

https://ditichlichsu-vanhoahanoi.com/2017/10/05/dinh-mai-dich/
https://giadinhonline.vn/dinh-mai-dich-ha-noi-di-tich-lich-su-doc-dao-tho-nhan-than-hau-ly-nam-de-d189380.html

Các đình khác tại Cầu Giấy

Chân thành cám ơn!