Đình Cống Vị thờ Hoàng Ngọc Trung, người có công di dân, lập làng, khai phá vùng đất phía Tây kinh thành Thăng Long thời Lý.
Đình Cống Vị được xây dựng để thờ Hoàng Ngọc Trung, một người có công lớn trong việc di dân, lập làng và khai phá vùng đất phía Tây của kinh thành Thăng Long vào thời kỳ Lý. Theo thần phả, ông ban đầu xuất thân từ làng Lệ Mật, hiện thuộc xã Việt Hưng, huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội. Khi ông 16 tuổi, dưới triều đại của vua Lý Thái Tông, ông được bổ nhiệm làm giám quan.
Một lần, trong một chuyến đi thuyền, công chúa bị ngã xuống sông và ông đã dũng cảm cứu được công chúa. Vì hành động này, ông nhận được sự trọng thưởng từ vua với nhiều vàng lụa và được ban phong chức vụ. Tuy nhiên, ông chỉ yêu cầu được đem dân nghèo từ làng Lệ Mật về cày cấy tại 13 trại nông nghiệp nằm phía Tây kinh thành, được gọi là Thập tam trại. Cống Vị là một trong 13 trại này. Sau khi ông qua đời vào năm Kỷ Hợi (1059) trong triều đại của vua Lý Thánh Tông, dân làng đã xây dựng đền thờ để tưởng nhớ ông.
Đình Cống Vị là một ngôi đình được xây dựng từ thời kỳ Lý và có kiến trúc độc đáo. Ngôi đình bao gồm Nghi môn nằm bên gốc cây si tạo bóng mát, và đại đình có ba gian và hai dĩ. Bờ nóc của đình được đắp nổi hình lưỡng long chầu nguyệt. Nội thất của đình được trang trí với những họa tiết chạm khắc đẹp mắt, bao gồm tứ linh và tứ quý được khắc trên các bức cốn. Dưới bức đại tự “Thượng đẳng tối linh” là một bức y môn được sơn son và mạ vàng, có hình lưỡng long chầu nguyệt được chạm khắc. Bệ thờ được đặt chính giữa, phía trên là bức đại tự “Thánh cung vạn tuế” và phía dưới là câu đối ca ngợi thành tựu của vị thành hoàng làng.
Tối tú, tối linh, thánh đức nguy nguy phù quốc thái
Nãi văn nãi võ thần công đãi đãi dân khang
Dịch nghĩa:
Tuyệt đẹp, tuyệt thiêng, đức thánh nguy nga phù nước vững
Vừa văn, vừa võ, công thần vời vợi giúp dân yên
Trong hậu cung, có một tượng Hoàng Ngọc Trung được đặt cao 1,3m. Tượng có đầu đội mũ cánh chuồn, mặc áo long bào bố tử và tay cầm bút. Hội đình hàng năm được tổ chức vào ngày 13 tháng Ba âm lịch. Trước đây, lễ hội có truyền thống là dân từ 13 trại sẽ rước kiệu về đình Vĩnh Phúc (đình Hàng Tổng) để cúng tế, sau đó rước về đình Cống Vị. Tuy nhiên, ngày nay, việc rước kiệu không còn tồn tại trong lễ hội. Tuy vậy, hội vẫn giữ được truyền thống giao lưu với hội làng Lệ Mật, quê gốc của vị thành hoàng.
Các đình khác tại Quận Ba Đình