Nằm yên bình bên dòng sông Cấm, đền Tiên Nga ở Hải Phòng không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng của Chúa Bà Năm Phương – vị nữ tướng tài ba thời Ngô Quyền, mà còn là chứng nhân lịch sử ghi dấu những thăng trầm của dân tộc.
Với kiến trúc độc đáo mang đậm nét truyền thống cùng bề dày lịch sử, đền Tiên Nga đã trở thành điểm đến tâm linh và văn hóa thu hút du khách thập phương.
Đền Tiên Nga ở đâu?
Đền Tiên Nga tọa lạc tại số 53, phố Lê Lợi, phường Máy Tơ, quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng.
Đền tiên Nga thờ ai?
Đền thờ phụng ba vị thần chính:
– Vũ Quận Quyến Hoa Công chúa: còn được biết đến là Chúa Bà Năm Phương hoặc Chúa Bà Nam Phương. Bà là một nhân vật lịch sử, được cho là một nữ tướng thời Ngô Quyền, có công lớn trong chiến thắng Bạch Đằng năm 938.
– Liễu Hạnh Công chúa: Một trong “Tứ bất tử” của tín ngưỡng dân gian Việt Nam, biểu tượng cho sự tài sắc và lòng nhân hậu.
– Quan Đệ Tam: Một vị hoàng tử trong tín ngưỡng dân gian, thường được thờ cúng để cầu bình an và may mắn.
Đền Tiên Nga xây dựng vào khi nào?
Không có tư liệu chính xác ghi lại thời gian khởi dựng ban đầu của đền Tiên Nga. Tuy nhiên, chúng ta biết rằng đền đã trải qua nhiều lần di dời và trùng tu, đặc biệt là vào cuối thế kỷ XIX và đầu thế kỷ XX.
Chúa Bà Năm Phương, hay còn được gọi là Chúa Bà Nam Phương, là một vị thần quan trọng trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Theo truyền thuyết, bà là Vũ Quận Quyến Hoa Công chúa, một nữ tướng thời Ngô Quyền, người đã có công lớn trong chiến thắng Bạch Đằng năm 938.
Sự hiển linh của bà trong tâm thức người dân đã dẫn đến việc lập nhiều đền, miếu thờ phụng bà khắp nơi, đặc biệt là ở miền Bắc Việt Nam.
Xem chi tiết thần tích Chúa Năm Phương
Đền Tiên Nga, tọa lạc tại số 53 phố Lê Lợi, phường Máy Tơ, quận Ngô Quyền, thành phố Hải Phòng, là một trong những di tích quan trọng bậc nhất thờ phụng Chúa Bà Năm Phương. Ngôi đền có lịch sử lâu đời, gắn liền với làng Gia Viên xưa (nay là phường Máy Tơ). Mặc dù chưa có tư liệu chính xác về thời gian khởi dựng, nhưng đền đã trải qua nhiều lần trùng tu, di dời và tôn tạo.
– Cuối thế kỷ XIX, do chính quyền Pháp xây dựng nhà thờ và khu dân cư, đền phải chuyển đến vị trí hiện nay.
– Từ năm 1890 đến 1925, đền được xây dựng và hoàn thiện với kiến trúc kiểu tiền nhất hậu đinh, gồm ba gian hậu cung, ba gian trung đường và ba gian tiền bái.
– Trải qua nhiều biến cố lịch sử, đền đã từng bị sử dụng vào mục đích khác.
– Từ năm 1999, Ban quản lý di tích được thành lập và đền Tiên Nga được trùng tu, tôn tạo, bảo tồn những giá trị kiến trúc truyền thống.
Đền Tiên Nga mang đậm nét kiến trúc truyền thống Việt Nam, thể hiện qua các chi tiết:
Nghinh môn: Xây dựng năm 2005 theo kiểu thức truyền thống với ba cửa, trang trí hoa văn tinh xảo, mang ý nghĩa cầu mong mưa thuận gió hòa.
Sân đền: Lát gạch đất nung đỏ, rộng rãi và thoáng đãng.
Kiến trúc chính: Xây theo kiểu trùng thềm, điệp ốc với bốn tòa nhà nối liền nhau, gồm tòa đệ nhất (cung cấm), tòa đệ nhị, tòa đệ tam và tòa đệ tứ.
Kỳ đài: Xây dựng từ đầu thế kỷ XX, là nơi thượng cờ và thỉnh chuông, tạo thêm vẻ uy nghiêm cho ngôi đền.
Hệ thống khung chịu lực: Làm bằng gỗ lim, kết cấu chắc chắn, chạm khắc hoa văn tinh tế.
Trang trí: Các chi tiết trang trí như rồng, phượng, hoa lá, chữ triện… thể hiện sự tôn nghiêm và nét đẹp truyền thống.
Đền không chỉ là nơi thờ phụng Chúa Bà Năm Phương, mà còn là chứng tích lịch sử ghi dấu phong trào Duy Tân – Đông Du đầu thế kỷ XX. Với kiến trúc độc đáo và giá trị lịch sử văn hóa, đền Tiên Nga xứng đáng là một di sản văn hóa quý giá của thành phố Hải Phòng và của cả nước.