Thăng Long Tứ Trấn là bốn ngôi đền linh thiêng trấn giữ bốn hướng Đông, Tây, Nam, Bắc của kinh thành Thăng Long xưa, nay là Hà Nội. Mỗi ngôi đền thờ một vị thần khác nhau, gắn liền với những truyền thuyết và giai thoại lịch sử hào hùng, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa tâm linh độc đáo cho vùng đất kinh kỳ.
Tứ Trấn có nghĩa là bốn vị thần trấn giữ, bảo vệ kinh thành Thăng Long. Theo quan niệm xưa, mỗi phương hướng của kinh thành đều có một vị thần bảo hộ, tạo nên sự cân bằng và vững chắc cho đất nước.
Thăng Long Tứ Trấn bao gồm 4 ngôi đền:
Các ngôi đền Tứ Trấn được xây dựng vào các thời điểm khác nhau, gắn liền với các sự kiện lịch sử và các vị vua khác nhau:
Theo truyền thống, thứ tự đi lễ Tứ Trấn Thăng Long là theo chiều Đông, Tây, Nam, Bắc, tương ứng với thứ tự các đền: Bạch Mã – Voi Phục – Kim Liên – Quán Thánh. Tuy nhiên, hiện nay nhiều người không quá câu nệ về thứ tự này, mà thường sắp xếp lịch trình sao cho thuận tiện di chuyển nhất.
Các ngôi đền Tứ Trấn đều nằm trong khu vực nội thành Hà Nội, thuận tiện cho việc di chuyển và tham quan:
Đền Bạch Mã là ngôi đền trấn giữ hướng Đông của kinh thành Thăng Long, thờ thần Long Đỗ. Ngôi đền gắn liền với truyền thuyết về việc vua Lý Thái Tổ dời đô và xây dựng kinh thành. Theo đó, khi gặp khó khăn trong việc xây thành, vua đã được thần Long Đỗ báo mộng và giúp đỡ. Sau khi hoàn thành, vua ban tên cho đền là Bạch Mã và phong thần Long Đỗ là Thành hoàng Quốc đô Thăng Long.
Xem thêm: Truyền thuyết về đền Bạch Mã và thần Long Đỗ
Đền Voi Phục, hay còn gọi là đền Linh Lang, tọa lạc tại phía Tây kinh thành. Ngôi đền thờ thần Linh Lang Đại Vương, là hoàng tử con vua Lý Thái Tông. Linh Lang Đại Vương đã có công giúp vua cha đánh giặc Tống và được sắc phong là “Thượng đẳng thần”.
Xem thêm: Sự tích về đền Voi Phục và hoàng tử Linh Lang
Đền Kim Liên, hay còn gọi là đền Cao Sơn, là ngôi đền trấn giữ hướng Nam. Đây là nơi thờ thần Cao Sơn Đại Vương, một trong 50 người con của Lạc Long Quân và Âu Cơ. Thần Cao Sơn được cho là đã giúp Sơn Tinh đánh bại Thủy Tinh, mang lại bình yên cho người dân.
Xem thêm: Câu chuyện về đền Kim Liên và thần Cao Sơn
Đền Quán Thánh, hay còn gọi là đền Trấn Vũ, nằm ở phía Bắc kinh thành. Ngôi đền thờ thần Huyền Thiên Trấn Vũ, vị thần được cho là có công giúp dân trừ tà, diệt yêu quái. Trong đền có pho tượng đồng Huyền Thiên Trấn Vũ đồ sộ, được coi là một kiệt tác điêu khắc.
Xem thêm: Tìm hiểu về đền Quán Thánh và thần Trấn Vũ
Thăng Long Tứ Trấn không chỉ là những di tích lịch sử, văn hóa quan trọng, mà còn là nơi lưu giữ những nét đẹp tín ngưỡng của người Việt. Việc thờ phụng các vị thần trấn giữ bốn phương thể hiện mong ước về sự bình an, thịnh vượng cho đất nước. Hàng năm, người dân thường đến dâng hương tại các đền Tứ Trấn, đặc biệt là vào dịp đầu xuân, để cầu mong một năm mới an lành, may mắn.
Để tham quan đầy đủ 4 ngôi đền Tứ Trấn, bạn có thể tham khảo lịch trình sau:
Bạn có thể di chuyển bằng xe máy, xe bus hoặc taxi. Nên lưu ý trang phục lịch sự khi vào đền, chùa.
Gợi ý thêm một số điểm tham quan nổi tiếng khác
Ngoài việc tham quan các đền Tứ Trấn, bạn cũng có thể kết hợp khám phá thêm một số địa điểm gần đó như:
Thăng Long Tứ Trấn là một phần không thể thiếu trong đời sống văn hóa tâm linh của người dân Hà Nội. Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu thêm về những giá trị lịch sử, văn hóa và tín ngưỡng của Tứ Trấn Thăng Long.
Nguyễn Hưng hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Mang trong mình lòng đam mê tìm hiểu văn hóa truyền thống, anh dành sự quan tâm đặc biệt cho lĩnh vực tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Với anh, tín ngưỡng không chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn là sợi dây kết nối thế hệ, lưu giữ những giá trị tinh thần quý báu của dân tộc. Trên hành trình khám phá, Nguyễn Hưng luôn nỗ lực nghiên cứu, chắt lọc và chia sẻ những kiến thức bổ ích về tín ngưỡng Việt Nam đến với độc giả.