Nằm bên dòng sông Lam hiền hòa, thị xã Hồng Lĩnh, tỉnh Hà Tĩnh, đền Cả – Dinh đô Quan Hoàng Mười uy nghiêm tựa như một điểm son văn hóa tâm linh, thu hút hàng ngàn lượt khách thập phương mỗi năm. Lễ hội đền Cả không chỉ là dịp để người dân tưởng nhớ công ơn vị thần linh thiêng, mà còn là bức tranh sống động về đời sống văn hóa tín ngưỡng độc đáo của người dân xứ Nghệ.
Đền Cả tọa lạc trên một vùng đất được xem là đắc địa, nơi giao nhau giữa ba con sông: sông Lam, sông La và sông Minh. Vị trí này mang ý nghĩa phong thủy đặc biệt, tạo nên thế đất tựa như hình mỏ Hạc – một loài vật linh thiêng thường xuất hiện trong các không gian thờ cúng tâm linh. Chính vì vậy, đền Cả còn được người dân gọi bằng cái tên trìu mến khác là “Đền Mỏ Hạc” hay “Mỏ Hạc Linh Từ”, ngụ ý đây là vùng đất linh thiêng, nơi con người giao hòa với trời đất.
Đền Cả là ngôi đền lớn nhất trong vùng, nên được gọi là “Đền Cả”. Còn tên gọi “Dinh đô Quan Hoàng Mười” là để chỉ nhân vật được thờ chính tại đền. Quan Hoàng Mười, một trong Thập vị Ông Hoàng, là vị thần được người dân Xứ Nghệ hết mực tôn kính. Tương truyền, ngài là con của Long Thần Bát Hải Đại Vương ở Hồ Động Đình, được Vua cha phái xuống trấn thủ Nghệ An.
Tuy nhiên, vai trò của Quan Hoàng Mười không chỉ đơn thuần là một vị quan cai trị, mà theo quan niệm dân gian, ngài còn là người coi sóc vùng đất Nghệ An về mặt tâm linh. Hình ảnh Quan Hoàng Mười mang đậm tính nhân văn và gần gũi, được người dân lịch sử hóa, địa phương hóa, gắn với các danh thần có công với vùng đất này qua các thời kỳ, như Chiêu Trưng Đại vương Lê Khôi, Uy Minh Vương Lý Nhật Quang, hay Thái sư Cương Quốc Công Nguyễn Xí.
Lễ hội đền Cả được tổ chức hàng năm vào những ngày đầu tháng 10 âm lịch, với ngày chính lễ là 10/10 âm lịch, được xem là ngày giỗ của Quan Hoàng Mười. Lễ hội là sự kết hợp hài hòa giữa tín ngưỡng dân gian và tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, mang đậm bản sắc văn hóa xứ Nghệ.
Lễ hội đền Cả năm 2024 diễn ra từ ngày 1/11 đến 10/11/2024 (tức ngày 1/10 đến 10/10 âm lịch), với chuỗi hoạt động phong phú và đặc sắc:
– Giao lưu, thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ: Một nét đẹp văn hóa tín ngưỡng đặc trưng của người Việt, thu hút đông đảo người dân tham gia.
– Hội thi “Gói và nấu bánh chưng dâng Thánh”: Gìn giữ nét đẹp truyền thống của dân tộc, đồng thời tạo không khí vui tươi, thi đua trong lễ hội.
– Lễ rước nước (rước cấp thủy): Nghi lễ quan trọng, mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
– Lễ rước phụng nghinh Thánh (lễ rước Quan Hoàng Mười vân du): Tái hiện hình ảnh Quan Hoàng Mười về thăm dân, ban phước lành cho muôn dân.
– Chương trình văn nghệ: Mang đến không khí sôi động, náo nhiệt cho lễ hội với các tiết mục văn nghệ đặc sắc.
– Lễ tế dân gian và lễ khai hội: Nghi thức truyền thống, thể hiện lòng thành kính và biết ơn của người dân đối với vị thần linh thiêng.
Bên cạnh các hoạt động chính, lễ hội còn có nhiều trò chơi dân gian hấp dẫn như bơi chầu, đi cầu kiều, chọi gà, xích du… thu hút đông đảo du khách tham gia.
Thông tin tham khảo tại bài viết (https://baohatinh.vn/nhieu-hoat-dong-van-hoa-truyen-thong-trong-le-hoi-den-ca-nam-2024-post275959.html)
Chương trình Lễ hội Đền Dinh Đô 2024
| Ngày | Giờ | Chương Trình |
|---|---|---|
| 1/11/2024 – 10/11/2024 | Giao lưu, thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt toàn tình mở rộng năm 2024 | |
| 7/11/2024 (7/10 ÂL) | Từ 7h30p | Khai mạc Hội thi “Gói và nấu bánh chưng dâng Thánh” |
| 8/11/2024 (8/10 ÂL) | Từ 8h00p | Tổ chức Lễ cấp thủy (lễ rước nước) |
| 8/11/2024 (8/10 ÂL) | Từ 14h30p | Lễ hội rước phụng nghinh Thánh (Lễ trước Quan Hoàng Mười vân du) |
| 8/11/2024 (8/10 ÂL) | Từ 19h30p | Chương trình Dạ hội văn nghệ |
| 9/11/2024 (9/10 ÂL) | Từ 8h30p | Nghi lễ Nhà nước Lễ hội Đền Cả – Dinh đô Quan Hoàng Mười năm 2024 |
| 10/11/2024 (10/10 ÂL) | Từ 8h00p | Lễ tế dân gian |
| 10/11/2024 (10/10 ÂL) | Từ 19h00p | Lễ Hầu tạ |
Lễ hội đền Cả không chỉ là dịp để người dân tưởng nhớ công ơn Quan Hoàng Mười, mà còn là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa dân tộc, là sợi dây kết nối quá khứ với hiện tại, góp phần gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc.
Thông qua việc tổ chức lễ hội, chính quyền thị xã Hồng Lĩnh mong muốn khơi dậy lòng tự hào dân tộc, tình yêu quê hương đất nước trong mỗi người dân, đồng thời thúc đẩy du lịch văn hóa tâm linh phát triển, góp phần vào sự phát triển kinh tế – xã hội của địa phương.
Nguyễn Hưng hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Mang trong mình lòng đam mê tìm hiểu văn hóa truyền thống, anh dành sự quan tâm đặc biệt cho lĩnh vực tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Với anh, tín ngưỡng không chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn là sợi dây kết nối thế hệ, lưu giữ những giá trị tinh thần quý báu của dân tộc. Trên hành trình khám phá, Nguyễn Hưng luôn nỗ lực nghiên cứu, chắt lọc và chia sẻ những kiến thức bổ ích về tín ngưỡng Việt Nam đến với độc giả.