Nằm ẩn mình giữa những dãy núi trùng điệp, bao quanh là mây trời non nước hữu tình, Đền Mẫu Đồng Đăng hiện lên như một điểm sáng tâm linh, soi rọi cho vùng đất biên cương. Tọa lạc tại thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn, ngôi đền không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là chứng nhân lịch sử, ghi dấu những thăng trầm của vùng đất biên cương Tổ quốc. Nếu bạn quan tâm đến tín ngưỡng thờ Mẫu, văn hóa tâm linh người Việt, hay muốn khám phá những di tích lịch sử nổi tiếng, thì Đền Mẫu Đồng Đăng là một điểm đến không thể bỏ qua.
Truyền thuyết kể rằng, thuở xưa, khi vùng đất này còn hoang sơ, Mẫu Liễu Hạnh đã hiển linh, báo mộng cho người dân địa phương về việc xây dựng một ngôi đền thờ phụng. Vâng theo lời Mẫu, người dân đã chọn một mái đá sát chân núi, dựng lên một am nhỏ để thờ cúng. Ngôi đền ban đầu tuy nhỏ bé nhưng lại vô cùng linh thiêng, ban phước lành cho người dân trong vùng.
Vào một ngày nọ, khi Trạng Bùng Phùng Khắc Khoan đi sứ về nước, ngang qua vùng đất này, ông đã dừng chân nghỉ ngơi tại ngôi đền. Tại đây, ông đã gặp Mẫu Liễu Hạnh. Mẫu đã báo mộng cho Trạng Bùng, khuyên ông nên di dời đền đến một vị trí khác, rộng rãi và thoáng đãng hơn để người dân thuận tiện cho việc thờ phụng. Vâng theo lời Mẫu, Trạng Bùng đã vận động người dân di dời ngôi đền đến vị trí hiện tại. Cũng từ đó, Đền Mẫu Đồng Đăng ngày càng trở nên nổi tiếng linh thiêng, thu hút đông đảo người dân thập phương đến chiêm bái.
Trải qua hàng trăm năm lịch sử, ngôi đền đã được trùng tu, tôn tạo nhiều lần. Đặc biệt, vào năm 1990, nhân dân địa phương đã đóng góp công sức, của cải để xây dựng lại ngôi đền khang trang như ngày nay.
Đền Mẫu Đồng Đăng mang đậm nét kiến trúc truyền thống Việt Nam, với bố cục hình chữ “Công”, bao gồm các khu vực chính: Hậu cung, Cung Đệ Nhất, Cung Đệ Nhị, Đại bái. Mái đình cong vút như cánh chim trời, những đầu đao uốn lượn mềm mại tựa rồng bay phượng múa. Những cột trụ lớn bằng gỗ lim quý hiếm, với đường kính hơn một vòng tay người ôm, được vận chuyển từ tận vùng rừng núi xa xôi, vững chãi nâng đỡ mái đình.
Các nghệ nhân xưa đã khéo léo chạm khắc những hoa văn tinh xảo trên gỗ, đá, tạo nên vẻ đẹp vừa uy nghiêm vừa gần gũi. Những họa tiết rồng, phượng uốn lượn trên các kèo, cột, thể hiện mong ước về sự thịnh vượng, may mắn. Bên cạnh đó, đền còn lưu giữ nhiều di vật cổ có giá trị như bia đá ma nhai, nghiên mực đá có niên đại từ năm 1809.
Đền Mẫu Đồng Đăng là nơi thờ tự chính của Mẫu Liễu Hạnh, một trong Tứ bất tử của tín ngưỡng dân gian Việt Nam.
Ngoài Mẫu Liễu Hạnh, đền còn phối thờ một số vị thần khác, trong đó có Phật bà Quan Âm – vị Bồ Tát từ bi, cứu khổ cứu nạn chúng sinh. Sự kết hợp giữa tín ngưỡng thờ Mẫu và thờ Phật thể hiện sự dung hòa, giao thoa trong đời sống tâm linh của người Việt.
Cũng cần lưu ý rằng, tại các đền thờ Mẫu nói chung và Đền Mẫu Đồng Đăng nói riêng, ngoài các vị thần chính, còn có sự hiện diện của hệ thống các vị thần linh trong tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, Tứ phủ. Đây là những vị thần hầu cận, giúp việc cho các Thánh Mẫu, có vai trò quan trọng trong việc truyền đạt ý nguyện của người dân đến với các đấng thần linh.
Hàng năm, cứ vào ngày 10 tháng Giêng, Đền Mẫu Đồng Đăng lại tưng bừng tổ chức lễ hội chính. Đây là dịp để người dân địa phương và du khách thập phương đến dâng hương, cầu may, tưởng nhớ công ơn của Mẫu Liễu Hạnh và các vị thần linh. Lễ hội diễn ra với nhiều hoạt động sôi nổi như rước kiệu, dâng hương, hát chầu văn, múa lân sư rồng, các trò chơi dân gian,…
Thông tin hữu ích cho du khách:
Địa chỉ: Thị trấn Đồng Đăng, huyện Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn.
Hướng dẫn di chuyển:
– Xe khách: Bắt xe khách đến thành phố Lạng Sơn, sau đó đi taxi hoặc xe ôm đến thị trấn Đồng Đăng.
– Phương tiện cá nhân: Từ trung tâm thành phố Lạng Sơn, đi theo quốc lộ 1A khoảng 15km là đến thị trấn Đồng Đăng.
Giá vé: Miễn phí vé vào cửa.
Lưu ý:
Đền Mẫu Đồng Đăng là một điểm đến tâm linh không thể bỏ qua khi đến với Lạng Sơn. Nơi đây hội tụ những giá trị văn hóa, lịch sử, tín ngưỡng đặc sắc của người dân xứ Lạng. Hãy đến và cảm nhận sự linh thiêng, bình yên tại ngôi đền cổ kính này.