Tất Niên Là Gì? Ý Nghĩa Và Phong Tục Tập Quán Ngày Tết Tất Niên
Tất niên là một phong tục truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc của người Việt, đánh dấu sự kết thúc một năm cũ và chào đón năm mới đang đến. Đây là dịp để mọi người sum vầy bên gia đình, cùng nhau ôn lại những kỷ niệm và hướng tới một năm mới tốt đẹp hơn. Vậy tất niên là gì, tất niên là ngày gì, ăn tất niên là gì, tất niên nghĩa là gì? Hãy cùng tìm hiểu ý nghĩa, nguồn gốc và các phong tục tập quán liên quan đến ngày Tết đặc biệt này.
Mục Lục Bài Viết
Tất Niên là gì?
Tất niên theo nghĩa Hán Việt, “tất” là hết, “niên” là năm, tất niên có nghĩa là hết năm. Đây là ngày cuối cùng của năm âm lịch, thường rơi vào ngày 30 tháng Chạp (năm đủ) hoặc 29 tháng Chạp (năm thiếu). Vào ngày này, các gia đình thường sum họp, cùng nhau ăn bữa cơm tất niên và thực hiện các nghi thức cúng bái tổ tiên.
Ý nghĩa của Tất niên
Tất niên không chỉ đơn thuần là một bữa tiệc mà còn mang ý nghĩa sâu sắc, thể hiện nét đẹp văn hóa truyền thống của người Việt:
- Tưởng nhớ tổ tiên: Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn, tưởng nhớ đến ông bà, tổ tiên đã khuất.
- Sum họp gia đình: Tất niên là thời điểm để các thành viên trong gia đình quây quần bên nhau sau một năm dài làm việc, học tập vất vả.
- Gắn kết tình thân: Bữa cơm tất niên là dịp để mọi người chia sẻ những câu chuyện, ôn lại kỷ niệm và thắt chặt tình cảm gia đình.
- Hướng tới tương lai: Tất niên cũng là lúc mọi người cùng nhau nhìn lại những gì đã qua, rút kinh nghiệm và hướng tới một năm mới với nhiều hy vọng, ước mơ.
Nguồn gốc của Tất niên
Theo các nhà nghiên cứu, tục cúng tất niên có nguồn gốc từ văn hóa Trung Hoa và du nhập vào Việt Nam từ hàng trăm năm trước. Người Việt đã tiếp thu và biến đổi phong tục này để phù hợp với văn hóa và tín ngưỡng dân gian của mình.
Trong tâm linh người Việt, tất niên là dịp để con người giao hòa với trời đất, tổ tiên và cầu mong những điều tốt đẹp cho năm mới.
Phong tục tập quán ngày Tất niên
Tùy theo từng vùng miền, phong tục tập quán ngày Tết tất niên có thể có những nét đặc trưng riêng.
Mâm cỗ cúng Tất niên
Mâm cỗ cúng tất niên là một phần không thể thiếu trong ngày Tết. Mâm cỗ thường bao gồm:
Mâm ngũ quả: Tượng trưng cho ngũ hành, thể hiện mong ước về sự hài hòa, may mắn.
Hương, đèn, nến: Thể hiện lòng thành kính với tổ tiên.
Các món ăn truyền thống:
- Miền Bắc: Bánh chưng, xôi gấc, gà luộc, giò chả, nem rán,…
- Miền Trung: Bánh tét, thịt kho tàu, cá kho, canh măng,…
- Miền Nam: Bánh tét, thịt kho hột vịt, canh khổ qua, gỏi cuốn,…
Trà, rượu: Dùng để dâng cúng tổ tiên.
Tiền vàng mã: Dùng để đốt cho tổ tiên.
Các hoạt động trong ngày Tất niên
Ngoài việc chuẩn bị mâm cỗ cúng, các gia đình còn có nhiều hoạt động ý nghĩa khác trong ngày tất niên như:
Dọn dẹp nhà cửa: Người Việt quan niệm rằng việc dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ trước khi bước sang năm mới sẽ giúp xua đuổi những điều không may mắn.
Trang trí nhà cửa: Các gia đình thường trang trí nhà cửa bằng hoa mai, hoa đào, câu đối đỏ,… để tạo không khí Tết vui tươi, ấm áp.
Đi chợ Tết: Mua sắm các vật dụng, thực phẩm cần thiết để chuẩn bị cho những ngày Tết.
Gặp gỡ người thân, bạn bè: Tất niên là dịp để mọi người thăm hỏi, chúc Tết nhau.
Tất niên là một ngày Tết quan trọng, mang ý nghĩa văn hóa và tinh thần sâu sắc đối với người Việt. Đây là dịp để mọi người sum vầy bên gia đình, ôn lại những kỷ niệm và hướng tới một năm mới an khang, thịnh vượng.
Có thể bạn quan tâm: