Nằm trên sườn núi Sam hùng vĩ thuộc thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang, Lăng Thoại Ngọc Hầu (hay còn gọi là Sơn Lăng) nổi bật với vẻ đẹp cổ kính và uy nghiêm. Đây là nơi an nghỉ cuối cùng của Thoại Ngọc Hầu, vị tướng tài ba có công lớn trong việc khai phá và phát triển vùng đất Nam Bộ. Lăng không chỉ là một di tích lịch sử quốc gia quan trọng mà còn là điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách.
Thoại Ngọc Hầu (1761 – 1829), tên thật là Nguyễn Văn Thoại, là một vị tướng tài ba dưới triều vua Gia Long. Ông đã có nhiều đóng góp quan trọng trong việc bình định miền Nam, đặc biệt là việc chỉ huy đào kênh Thoại Hà (hay kênh Đông Xuyên – Rạch Giá), nối liền sông Tiền và sông Hậu, góp phần thúc đẩy giao thương và phát triển kinh tế khu vực.
Để tưởng nhớ công ơn của ông, triều đình đã cho xây dựng Lăng Thoại Ngọc Hầu trên núi Sam và sắc phong là “Trung đẳng thần“.
Lăng Thoại Ngọc Hầu được xây dựng vào năm 1831, hai năm sau khi ông qua đời. Lăng được xây dựng theo kiến trúc truyền thống của lăng tẩm thời Nguyễn, bao gồm nhiều hạng mục như cổng tam quan, sân lăng, mộ phần, nhà bia…
Ban đầu, lăng mộ chỉ có phần mộ và nhà bia. Sau này, người dân địa phương đã xây dựng thêm các công trình khác như cổng tam quan, tường thành, sân lăng… để tôn vinh công đức của Thoại Ngọc Hầu. Năm 1997, Lăng được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia.
Lăng Thoại Ngọc Hầu là một quần thể kiến trúc hài hòa, kết hợp giữa vẻ đẹp tự nhiên của núi non và sự tinh tế của nghệ thuật kiến trúc truyền thống.
Cổng tam quan: Cổng tam quan được xây dựng bằng gạch nung, mái lợp ngói âm dương, với ba lối vào tượng trưng cho tam quan: Thiên quan, Địa quan và Nhân quan.
Sân lăng: Sân lăng rộng rãi, lát gạch, hai bên có hai tiểu đình. Một tiểu đình dùng để thờ Thoại Ngọc Hầu và phu nhân, tiểu đình còn lại trưng bày bia đá ghi chép về cuộc đời và sự nghiệp của ông.
Mộ phần: Mộ phần của Thoại Ngọc Hầu và hai phu nhân nằm ở trung tâm lăng, được bao bọc bởi tường thành kiên cố. Mộ được xây dựng bằng đá xanh, hình dạng mai rùa, thể hiện sự trường tồn và vĩnh cửu.
Nhà bia: Nhà bia nằm phía sau mộ phần, là nơi lưu giữ tấm bia đá lớn ghi lại công đức của Thoại Ngọc Hầu.
Lăng không chỉ là nơi an nghỉ của một vị danh thần mà còn là điểm đến tâm linh và du lịch hấp dẫn. Hàng năm, lăng thu hút đông đảo du khách đến tham quan, dâng hương và tìm hiểu về lịch sử, văn hóa của vùng đất An Giang.
Xem thêm: Đình Thoại Ngọc Hầu: Khám phá ngôi đình cổ kính gắn liền với danh thần khai phá miền Tây
Lăng nằm gần các di tích nổi tiếng khác như Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam, chùa Tây An, tạo thành một quần thể di tích lịch sử – văn hóa đặc sắc của An Giang. Du khách đến đây có thể kết hợp tham quan nhiều điểm đến trong cùng một hành trình.
Nguyễn Hưng hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Mang trong mình lòng đam mê tìm hiểu văn hóa truyền thống, anh dành sự quan tâm đặc biệt cho lĩnh vực tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Với anh, tín ngưỡng không chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn là sợi dây kết nối thế hệ, lưu giữ những giá trị tinh thần quý báu của dân tộc. Trên hành trình khám phá, Nguyễn Hưng luôn nỗ lực nghiên cứu, chắt lọc và chia sẻ những kiến thức bổ ích về tín ngưỡng Việt Nam đến với độc giả.