Hội quán ở Hội An – Dấu ấn văn hóa của cộng đồng người Hoa
Hội An không chỉ là phố cổ với những ngôi nhà cổ kính, những con phố đèn lồng rực rỡ mà còn là nơi lưu giữ những nét văn hóa đặc sắc của cộng đồng người Hoa. Các hội quán ở Hội An chính là minh chứng rõ nét cho sự giao thoa văn hóa, là nơi hội họp, sinh hoạt cộng đồng và tín ngưỡng của người Hoa xa xứ.
Mục Lục Bài Viết
Hội quán là gì?
Hội quán là một dạng công trình kiến trúc đặc biệt, thường được xây dựng bởi cộng đồng người Hoa ở nước ngoài. Đây là nơi hội họp, giao lưu, giúp đỡ lẫn nhau của những người cùng quê hương, cùng dòng họ, hoặc cùng ngành nghề. Hội quán còn là nơi thờ cúng các vị thần, tổ tiên, và những người có công với cộng đồng.
Các hội quán tiêu biểu ở Hội An
Hội An từng là thương cảng quốc tế sầm uất, thu hút đông đảo thương nhân người Hoa đến sinh sống và buôn bán. Vì vậy, nơi đây có rất nhiều hội quán được xây dựng từ thế kỷ 17 đến thế kỷ 19, mang đậm dấu ấn kiến trúc và văn hóa Trung Hoa.
1. Hội quán Phúc Kiến (Chùa Kim An)
- Địa chỉ: 46 Trần Phú
- Xây dựng: 1792
- Chủ nhân: Cộng đồng người Phúc Kiến
- Thờ phụng: Thiên Hậu Thánh Mẫu, Lục tánh vương gia
Hội quán Phúc Kiến là hội quán lớn nhất và đẹp nhất ở Hội An, nổi bật với cổng tam quan 7 mái lợp ngói ống men xanh uốn lượn. Bên trong hội quán, chính điện thờ Quan Thế Âm Bồ Tát, hậu điện thờ Thiên Hậu Thánh Mẫu, Lục tánh vương gia, Tam bà chúa Sanh Thai, 12 bà mụ và Thần Tài.
2. Hội quán Quảng Đông (Chùa Ngũ Bang)
- Địa chỉ: 176 Trần Phú
- Xây dựng: 1885
- Chủ nhân: Cộng đồng người Quảng Đông
- Thờ phụng: Quan Công, Thiên Hậu Thánh Mẫu
Hội quán Quảng Đông có kiến trúc đơn giản hơn Hội quán Phúc Kiến, nhưng vẫn mang nét đặc trưng của kiến trúc Trung Hoa với mái ngói âm dương, những bức phù điêu tinh xảo.
3. Hội quán Triều Châu (Chùa Ông Bổn)
- Địa chỉ: 92 Nguyễn Duy Hiệu
- Xây dựng: 1845
- Chủ nhân: Cộng đồng người Triều Châu
- Thờ phụng: Phục Ba Tướng quân
Hội quán Triều Châu thờ Phục Ba Tướng quân, vị thần chém sóng cứu nạn thuyền buôn trên biển. Đây là vị thần được ngư dân Triều Châu rất tôn kính.
4. Hội quán Quỳnh Phủ (Chùa Hải Nam)
- Địa chỉ: 10 Trần Phú
- Xây dựng: 1875
- Chủ nhân: Cộng đồng người Hải Nam
- Thờ phụng: 108 vị Chiêu Ứng
Hội quán Hải Nam thờ 108 vị Chiêu Ứng, những người dân Hải Nam bị nạn trên biển được triều Nguyễn sắc phong làm Chiêu Ứng Công.
5. Hội quán Trung Hoa (Chùa Quảng Đông)
- Địa chỉ: 64 Trần Phú
- Xây dựng: 1741
- Chủ nhân: Cộng đồng người Ngũ Bang
- Thờ phụng: Quan Công, Thiên Hậu Thánh Mẫu
Hội quán Trung Hoa còn được gọi là Hội quán Ngũ Bang, là nơi hội họp của 5 bang người Hoa: Quảng Đông, Phúc Kiến, Triều Châu, Hải Nam và Hẹ.
Tham quan các hội quán ở Hội An
Các hội quán ở Hội An không chỉ là những công trình kiến trúc đẹp mắt mà còn là nơi lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử và tinh thần của cộng đồng người Hoa. Khi đến Hội An, du khách đừng quên dành thời gian tham quan các hội quán để hiểu thêm về nét độc đáo này.
Một số lưu ý khi tham quan:
- Thời gian mở cửa: Hầu hết các hội quán mở cửa từ 8h sáng đến 5h chiều hàng ngày. Tuy nhiên, một số hội quán có thể có thời gian mở cửa khác nhau, bạn nên kiểm tra trước khi đến.
- Trang phục: Nên ăn mặc lịch sự, kín đáo khi vào tham quan hội quán, đặc biệt là khu vực thờ cúng. Tránh mặc quần áo quá ngắn, hở hang.
- Thái độ: Giữ trật tự, tránh nói chuyện ồn ào, gây ảnh hưởng đến không gian yên tĩnh của hội quán.
- Chụp ảnh: Một số hội quán có thể hạn chế chụp ảnh ở khu vực thờ cúng. Bạn nên hỏi trước khi chụp ảnh.
- Hương hoa: Nếu muốn dâng hương, bạn có thể mua tại các quầy hàng gần hội quán.
- Hướng dẫn viên: Bạn có thể thuê hướng dẫn viên để hiểu rõ hơn về lịch sử và ý nghĩa của từng hội quán.
Bạn có thể tham quan các hội quán theo thứ tự từ bắc xuống nam dọc theo đường Trần Phú, bắt đầu từ Hội quán Phúc Kiến (46 Trần Phú) đến Hội quán Quảng Đông (176 Trần Phú), sau đó rẽ vào đường Nguyễn Duy Hiệu để đến Hội quán Triều Châu (92 Nguyễn Duy Hiệu). Cuối cùng, quay lại đường Trần Phú để tham quan Hội quán Quỳnh Phủ (10 Trần Phú) và Hội quán Trung Hoa (64 Trần Phú).
Trải nghiệm văn hóa:
- Xem biểu diễn nghệ thuật: Một số hội quán có tổ chức các buổi biểu diễn nghệ thuật truyền thống như múa lân, hát bội,… vào các dịp lễ tết.
- Tham gia lễ hội: Vào các dịp lễ tết của người Hoa, các hội quán thường tổ chức các hoạt động lễ hội đặc sắc. Nếu có dịp, bạn hãy tham gia để trải nghiệm không khí náo nhiệt và tìm hiểu thêm về văn hóa người Hoa.
- Thưởng thức trà đạo: Một số hội quán có phục vụ trà đạo. Bạn có thể thưởng thức tách trà thơm ngon và tìm hiểu về nghệ thuật trà đạo của người Hoa.
Ngoài ra, bạn có thể kết hợp tham quan các hội quán với các điểm đến khác gần đó như Chùa Cầu, nhà cổ Tấn Ký, bảo tàng Hội An,…