Đền Kỳ Cùng, còn được gọi là đền Quan Lớn Tuần Tranh, là một ngôi đền cổ kính và linh thiêng tọa lạc bên bờ sông Kỳ Cùng, thành phố Lạng Sơn. Với lịch sử lâu đời, kiến trúc độc đáo và những câu chuyện huyền bí, Đền là điểm đến tâm linh hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách và người dân địa phương đến tham quan, chiêm bái.
Đền Kỳ Cùng nằm bên tả ngạn sông Kỳ Cùng, thuộc phường Vĩnh Trại, thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn. Ngôi đền được xây dựng từ rất lâu đời, ban đầu thờ thần Giao Long, vị thủy thần cai quản vùng sông nước Kỳ Cùng, mang lại mưa thuận gió hòa cho người dân.
Trải qua nhiều biến động lịch sử, Đền Kỳ Cùng ngày nay thờ Quan Lớn Tuần Tranh, vị thần anh linh trong hàng Ngũ vị Tôn Quan của tín ngưỡng thờ Mẫu Tam, Tứ phủ. Theo truyền thuyết, ông đã bị vu oan và phải trầm mình xuống sông tự vẫn để chứng minh sự trong sạch. Sau này, ông được minh oan và được người dân lập đền thờ.
Đền Kỳ Cùng mang đậm kiến trúc truyền thống Việt Nam, hài hòa với cảnh quan thiên nhiên xung quanh.
Cổng đền và mái đền được trang trí bằng họa tiết “lưỡng long chầu nguyệt”, thể hiện sự uy nghiêm và linh thiêng. Trước cửa đền có cặp sư tử đá chầu, tạo thêm vẻ uy nghi cho ngôi đền.
Bên trong đền, các gian thờ được bài trí trang nghiêm với nhiều đồ thờ cổ có giá trị như hoành phi, câu đối, ngai, tán, lọng, đỉnh đồng, hạc đồng và các pho tượng cổ.
Hàng năm, từ ngày 22 đến 27 tháng Giêng âm lịch, lễ hội Kỳ Cùng – Tả Phủ được tổ chức long trọng tại đền. Đây là một trong những lễ hội lớn và đặc sắc nhất của Lạng Sơn, thu hút đông đảo người dân và du khách tham gia.
Trong lễ hội, có nghi lễ rước kiệu Quan Lớn Tuần Tranh lên đền Tả Phủ để tạ ơn Thân Công Tài, vị quan đã minh oan cho ông. Lễ hội là dịp để người dân tưởng nhớ công ơn của Quan Lớn Tuần Tranh, cầu mong quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa.
Năm 1993, Đền Kỳ Cùng được công nhận là Di tích Lịch sử – Văn hóa cấp quốc gia. Ngôi đền không chỉ là nơi thờ tự linh thiêng mà còn là chứng nhân lịch sử, gắn liền với những câu chuyện về lòng trung nghĩa, sự hy sinh vì đất nước.
Du khách có thể đến tham quan Đền bằng nhiều phương tiện khác nhau. Đền nằm ngay trung tâm thành phố Lạng Sơn, gần các điểm du lịch nổi tiếng khác như chợ Đông Kinh, cầu Kỳ Cùng, thành cổ Lạng Sơn.
Khi đến tham quan đền, du khách nên chú ý trang phục lịch sự, giữ gìn vệ sinh chung, không xả rác bừa bãi.
Đền Kỳ Cùng là một điểm đến tâm linh không thể bỏ qua khi du lịch Lạng Sơn. Nơi đây không chỉ sở hữu kiến trúc độc đáo, cảnh quan đẹp mà còn lưu giữ những giá trị văn hóa, lịch sử quý báu của dân tộc.
Nguyễn Hưng hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Mang trong mình lòng đam mê tìm hiểu văn hóa truyền thống, anh dành sự quan tâm đặc biệt cho lĩnh vực tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Với anh, tín ngưỡng không chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn là sợi dây kết nối thế hệ, lưu giữ những giá trị tinh thần quý báu của dân tộc. Trên hành trình khám phá, Nguyễn Hưng luôn nỗ lực nghiên cứu, chắt lọc và chia sẻ những kiến thức bổ ích về tín ngưỡng Việt Nam đến với độc giả.