An Giang, vùng đất miền Tây sông nước, không chỉ nổi tiếng với những cảnh quan thiên nhiên trù phú, những di tích lịch sử – văn hóa đặc sắc mà còn là nơi hội tụ của nhiều ngôi chùa linh thiêng, cổ kính. Trong số đó, chùa Bồng Lai, hay còn được biết đến với cái tên chùa Bà Bài, tọa lạc bên bờ kênh Vĩnh Tế hiền hòa, là một điểm đến tâm linh thu hút đông đảo du khách bởi vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, lịch sử lâu đời và những câu chuyện huyền bí.
Chùa Bồng Lai, tên chữ Hán là Bồng Lai Tự, tọa lạc tại ấp Vĩnh Tế, xã Vĩnh Tế, thành phố Châu Đốc, tỉnh An Giang. Chùa nằm cách trung tâm thành phố Châu Đốc khoảng 10km, nép mình bên bờ kênh Vĩnh Tế thơ mộng, tạo nên một không gian thanh tịnh, yên bình.
Ngôi chùa này nổi tiếng với sự kết hợp độc đáo giữa hai dòng tín ngưỡng: Phật giáo và Bửu Sơn Kỳ Hương. Đây cũng là nơi lưu giữ di tích cây thẻ – một biểu tượng thiêng liêng của đạo Bửu Sơn Kỳ Hương, gắn liền với truyền thuyết phá “ếm” của người Trung Hoa.
[Chèn hình ảnh: Chánh điện chùa Bồng Lai với không gian thờ tự trang nghiêm]
Chùa Bồng Lai được xây dựng vào đầu thế kỷ XIX, không lâu sau khi kênh Vĩnh Tế được đào xong. Ngôi chùa gắn liền với quá trình khai phá vùng đất Thất Sơn huyền thoại và là nơi lưu giữ một trong năm cây thẻ mà Đức Phật Thầy Tây An và Đức Cố Quản Trần Văn Thành đã cắm xuống để trấn yểm vùng đất này.
Người sáng lập chùa Bồng Lai là ông Đạo Lập (1832-1891), một trong “thập nhị hiền thủ” của Phật thầy Tây An Đoàn Minh Huyên. Ông Đạo Lập nổi tiếng với biệt tài trị bệnh cứu người và thấm nhuần tư tưởng yêu nước của Phật thầy. Hàng năm, vào ngày 30/9 âm lịch, hàng vạn tín đồ Bửu Sơn Kỳ Hương và người dân địa phương lại đổ về chùa Bồng Lai để tổ chức lễ vía ông Đạo Lập, tưởng nhớ công ơn của vị tiền bối đáng kính này.
Kiến trúc chùa Bồng Lai mang đậm nét truyền thống Việt Nam, với những họa tiết trang trí tinh xảo, màu sắc hài hòa. Chùa được xây dựng theo kiểu chữ “Tam”, gồm ba gian chính: chánh điện, nhà giảng và nhà hậu tổ.
Điểm đặc biệt nhất của chùa Bồng Lai chính là sự kết hợp thờ tự giữa Phật giáo và Bửu Sơn Kỳ Hương. Phía trước chùa là nơi thờ Phật Như Lai, trong khi phía sau lại thờ trần điều, Đức Phật Thầy Tây An, ông Đạo Lập và cụ cử Đa – một nhân sĩ yêu nước đã sang núi Tà Lơn để tu luyện pháp thuật, với mong muốn giải phóng đất nước.
Bên hông chùa, sát bờ kênh Vĩnh Tế, là di tích gốc cây thẻ được bảo quản cẩn thận. Theo truyền thuyết, cây thẻ này có thể chữa được bách bệnh, nên đã có người lén đẽo cây thẻ về làm thuốc. Sau này, nhà chùa đã tìm lại được hai mảnh của cây thẻ và bảo quản trong lồng kính.
Câu chuyện về cây thẻ và việc phá “ếm” của người Trung Hoa đã tạo nên nét huyền bí, linh thiêng cho chùa Bồng Lai. Tuy nhiên, nhìn từ góc độ lịch sử, việc cắm cây thẻ này có thể được xem là hành động khẳng định chủ quyền của người Việt trên vùng đất mới.
Đến với chùa Bồng Lai, du khách không chỉ được chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc độc đáo, tìm hiểu về lịch sử, văn hóa mà còn có thể tham gia vào các hoạt động tâm linh ý nghĩa.
Vãn cảnh chùa: Dạo bước trong không gian yên bình, ngắm nhìn kiến trúc cổ kính, hòa mình vào thiên nhiên thanh tịnh.
Chiêm bái: Thắp hương cầu nguyện sức khỏe, bình an, may mắn cho bản thân và gia đình.
Tìm hiểu: Khám phá lịch sử hình thành, phát triển của chùa, tìm hiểu về đạo Bửu Sơn Kỳ Hương, nghe kể những câu chuyện ly kỳ về cây thẻ và ông Đạo Lập.
Tham gia lễ hội: Hòa mình vào không khí lễ hội truyền thống, tìm hiểu nét đẹp văn hóa đặc sắc của người dân An Giang.
Chùa Bồng Lai là một điểm đến tâm linh hấp dẫn, nơi giao thoa giữa hai dòng tín ngưỡng Phật giáo và Bửu Sơn Kỳ Hương. Với kiến trúc độc đáo, lịch sử lâu đời và những câu chuyện huyền bí, chùa Bồng Lai hứa hẹn sẽ mang đến cho du khách những trải nghiệm tâm linh đáng nhớ.
Nguyễn Hưng hiện đang sinh sống và làm việc tại Hà Nội. Mang trong mình lòng đam mê tìm hiểu văn hóa truyền thống, anh dành sự quan tâm đặc biệt cho lĩnh vực tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Với anh, tín ngưỡng không chỉ là nét đẹp văn hóa mà còn là sợi dây kết nối thế hệ, lưu giữ những giá trị tinh thần quý báu của dân tộc. Trên hành trình khám phá, Nguyễn Hưng luôn nỗ lực nghiên cứu, chắt lọc và chia sẻ những kiến thức bổ ích về tín ngưỡng Việt Nam đến với độc giả.